तारापूर

प्रकार : किनारी दुर्ग.

जवळचे गाव : तारापूर.

मार्ग : ठाणे-बोईसर-तारापूर.

मुंबई-अहमदाबाद महामार्गावरील चिल्हार येथून बोईसर मार्गे तारापूरला येता येते. तारापूरच्या खाडीजवळ तारापूरचा किल्ला आहे. किल्ल्याच्या तटबंदीला दरवाजा आहे. दरवाजा कुलूप लावून बंद केलेला असतो. त्याची चावी श्री. चोरगे यांच्याकडे असते. ते सध्या किल्ल्यामध्ये शेती करतात. त्यांच्या परवानगीने किल्ला पाहता येतो. इ. स. १६८३ मध्ये छ. संभाजी महाराजांनी तारापूरवर हल्ला केला होता. पुढे चिमाजी आप्पांनी तारापूरचा किल्ला स्वराज्यात दाखल केला. इ. स. १२८० ते १८१८ पर्यंतचे काही उल्लेख या किल्ल्यासंदर्भात मिळतात.

तारापूर किल्ला, जो महाराष्ट्रातील पालघर जिल्ह्यात आहे, एक प्राचीन ऐतिहासिक किल्ला आहे. हा किल्ला अरबी समुद्राच्या किनाऱ्यावर वसलेला असून त्याचे ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, आणि भौगोलिक महत्त्व आहे.

तारापूर किल्ल्याची वैशिष्ट्ये:

इतिहास: तारापूर किल्ल्याची स्थापना इ.स. १५३३ मध्ये पोर्तुगीजांनी केली होती. त्यांनी आपल्या सागरी व्यापाराचा आणि प्रदेशातील नियंत्रणाचा विस्तार करण्यासाठी ह्या किल्ल्याचा उपयोग केला.

स्थान: तारापूर किल्ला महाराष्ट्रातील पालघर जिल्ह्यातील तारापूर या गावाजवळ स्थित आहे. मुंबईपासून सुमारे १०० किलोमीटर अंतरावर हा किल्ला आहे.

रचना: हा किल्ला अरबी समुद्राच्या किनाऱ्यावर वसलेला असून त्याची रचना साधारणपणे चौकोनी आहे. किल्ल्यात प्राचीन तोफ, तटबंदी, आणि बुरुज आहेत. त्याच्या उंच तटबंदीमुळे किल्ला समुद्राच्या लाटांपासून सुरक्षित आहे.

सांस्कृतिक महत्त्व: किल्ल्यातील प्राचीन चर्च आणि इतर वास्तू पोर्तुगीज स्थापत्यशास्त्राचे उत्तम उदाहरण आहेत. येथे दरवर्षी धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते.

पर्यटन: तारापूर किल्ला पर्यटकांसाठी एक आकर्षण आहे. किल्ल्याच्या परिसरातील सुंदर समुद्र किनारे, स्वच्छ हवा, आणि निसर्गाचे रम्य दृश्य पर्यटकांना आकर्षित करतात. किल्ल्याच्या परिसरात समुद्र किनाऱ्यावर चालण्याची आणि फोटोग्राफीची सुविधा आहे.

जतन आणि संवर्धन: हा किल्ला भारतीय पुरातत्व सर्वेक्षणाच्या अखत्यारीत येतो आणि त्याचे जतन व संवर्धन करण्याचे कार्य सुरू आहे.

तारापूर किल्ला हा इतिहासप्रेमी आणि पर्यटकांसाठी एक उत्तम गंतव्यस्थान आहे. या किल्ल्याची भेट देताना त्याच्या ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक महत्त्वाचा आदर करावा आणि स्वच्छता राखावी.